Wiele już napisano na temat konsekwencji nauki Zygmunta Freuda dla kultury. Tutaj ograniczę się zatem tylko do przypomnienia, że niosła ona niezwykły emancypacyjny przekaz. Wizja "nowego człowieka", samoświadomego, wyzwolonego z oków nadmiernie restrykcyjnej moralności, pobudzała i inspirowała psychologów, pedagogów, literatów, filozofów.
Przez lata psychoanaliza się nieco znudziła, uległa wulgaryzacji i zapomnieniu. Paweł Dybel w swojej najnowszej książce o początkach psychoanalizy w Polsce przypomina o tym emancypacyjnym potencjale nauki Freuda. Być może ta siła drzemie w niej nadal. Psychoanaliza uczy bowiem zadawać niewygodne pytania i nie przyjmować rzeczy takimi, jak się jawią, ale pytać o ich drugą stronę i ukryty sens.
Ludwig Jekels - jeden z pierwszych polskich analityków |